Eleştirel Teori, toplumsal koşullara dair derinlemesine analizler sunarak sosyal dönüşümü hedeflemiş ve bu süreçte kendi içsel muhasebesini de ihmal etmemiştir. Bugün, Eleştirel Teori’nin bu misyonunu yerine getirilirken problemlerin çeşitlendirilmesi ve diğer alanlarla ilişkilendirilmesi önemli gözükür. Kendinden önce gelen felsefi gelenekten köklerini koparmazken, eskiye yönelik eleştirel tutumu güncelliğini korumasını sağlar. Böylelikle eleştirel teori bulunduğu konumdan hem geçmiş hem de geleceğe uzanan bir bakış sunar; tıpkı bir yüzü geçmişe bir yüzü de geleceğe bakan Roma Tanrısı Janus gibi. İşte bu yönü ile eleştirel teori tamamlanmamış ve bitimsiz bir eleştiri sürecidir.
1923’te dağınık bir şekilde bulunan bir grup düşünür toplanarak Frankfurt Araştırmalar Enstitüsü’nü temellerini atar. Theodor W. Adorno ve Max Horkheimer’le birlikte Eleştirel Teori’nin disiplinler arası anlayışı yükselişe geçer ve teorinin pratik ile bağının güçlenmesini sağlar. 1930 ile 1940’ların başlarında belirli bir biçim alan enstitü, kamusal alana dair çeşitli eleştirel tutumlar geliştirir. Enstitü, yükselen faşizm karşısında Marksizmin göz ardı ettiği toplumsal koşulları yeniden değerlendirerek çözüm arayışına girer.
Eleştirel Teorinin gelişiminde teorinin pozitivist ya da geleneksel bilimsel düşüncenin dışında veya karşısında konum alması ön plana çıkar. Mevcut durumu merkeze alarak tahakküm ilişkilerinin yayıldığı tüm alanlar açığa çıkartılmaya çalışılır ve eleştirinin kapsamı Batı modernitesini tüm yönleriyle ele alacak şekilde geniş tutulur.
Peki, bugün içinde bulunduğumuz mevcut durum ve toplumsal sorunlar eleştirel teori perspektifinden nasıl ele alınmakta? Dahası, eleştirel teori bugünün meselelerine nasıl yaklaşır? Bu temel sorulardan yola çıkarak eleştirel teorinin güncel durumunu farklı perspektif ve kavramları merkeze alarak yanıtlamak hem teorinin hem de teorinin pratik karşılıklarının anlaşılabilmesi için elzem gözüküyor.
Bu çerçevede farklı perspektif ve kavramlardan yola çıkarak proje geliştiren yüksek lisans ve doktora seviyesindeki araştırmacıları LFÇ-III: Eleştirel Teori kapsamında birlikte düşünmeye, tartışmaya ve anlamaya davet ediyoruz. Aşağıda verilen kavramlardan biri ya da birkaçı ile ilişki kurarak hazırlamış olduğunuz 300 kelimeyi aşmayacak Türkçe özetlerinizi 15 Eylül 2024 tarihine kadar bizlere iletmenizi bekliyoruz!
• Eleştirel Teori ve Popülizm
• Eleştirel Teori ve İdeoloji
• Eleştirel Teori ve Kamusal Alan
• Eleştirel Teori ve Politik Yargı
• Eleştirel Teori ve Post-hakikat
• Eleştirel Teori ve Demokrasi
• Eleştirel Teori ve Post-Hümanizm
• Eleştirel Teori ve Teknokrasi
Başvuru linki: https://forms.gle/D5d8mGTS6WcCvW7AA
Akademik Özet Kılavuzu: https://lisansustufelsefecalistayi.blogspot.com/p/akademik-ozet-klavuzu.html
Çalıştay, Ekim ve Mayıs ayları arasında her ayın ikinci Pazar akşamı TSİ 20:00-21:00 arası çevrimiçi oturumlar ile gerçekleşecek. Zoom linki katılımcılar ve kayıtlı takipçiler ile önceden paylaşılacak. İlk oturumda açılış konuşmasını Hacettepe Üniversitesinden Toros Güneş Esgün yapacak.